📝Йигитликнинг кўчаси
Исматга алам килди. Жудаям алам килди. Ахир унга кўл кўтаришди. Яна кимлар? кандайдир гўдаклар! Шефига айтса-ку, хаммасининг даб-даласини чикаради. Ким бўлипти булар Тоштемир шеф кошида?! Керак бўлса, хар бирини бир-бир жимжилғии билан учириб юборади. Ўшаларнинг бетига айтди: «Биттанг кимирламай тур, хозир Тоштемир шефни олиб келаман». Тоштемир номини ешитгандан сўнг барининг ичи ўтиб кетди, аммо сир бергиси келмай, «бўпти, кутамиз», деб колишди. Шунака кутсинки, кутганларига минг пушаймон йесин, иккинчи кутмайдиган, Тоштемир номини ешитгандан шаталок отиб кочадиган бўлсин.
Асли вокеа бундай бўлди.
Исматни студент дўстларидан бири - Вохид - Тоштемир шеф билан таништирмокчи еди. Исмат кувониб кетди. Ахир жуда зоʻр имконият-да бу! Коʻча-коʻйда сени урадиган бўлишса, (билиб боʻладими, шахар жой, хар хил одам учрайди), химоя киладиган таянчинг борлигини хис килиб яшаш – кишига рух бағишлайди. Кўчаларда унча-мунча болани писанд килмайсан, кўкрагингни кериб юрасан. Чиройли кизларга гап отасан. Атрофингдагиларга нисбатан зўррок еканингни хис етиб яшаш – рохат! Сенга дуч келганда аксарият болалар чўчиб туришади, айримлари лаганбардорлик билан атрофингда айланиб, ўргулишини менсимаслик билан кузатасан. Студентлар шахарчасида кўчани тўлдириб юр. Атрофингда ўтган-кетганнинг бари сенга салом беряпти. Хохласанг алик ол, хохламасанг алик олма. Хохласанг, саломига жавобан ўкрайиб кара, худди карзи бордай. Ўз йўлингда дуч келганни босиб-янчиб ўтавер. Биринчи курс студенти бўлса, йоки башарасидан сендан чўчийотгани айон бўлиб колса, масхара кил:
— Хўш, - дейди вишиллаб, анавининг кўнглига ғулғула солиш учун, - нима килиб юрибсан бу йерда?
— Мен... мен...ме-ен... Ўз-ўз-зим, - дейди калтанглаб.
— Сен, сен... Ўз-зинг? Нима сен ўзинг? – дейди-ю, Исмат уни йокасининг бир четидан тутиб, ўзига тортади. Студент пириллаб ойоғи тагига келади. – Мени танияпсанми? – дейди Исмат кўзларини лўк килиб.
— Ха, сиз Исмат акасиз!
— Исмат акаман? Яхшилаб кара, балки адашайотгандирсан? А, кара-чи!
Анави каролмайди. кўркади, йерга тикилади. Кўзингни баттар лўк киласан, овозингга овоз, кучингга куч кўшилиб кетади бунака лахзаларда. Бир уриб ерга киргизиб юборгинг келади бунакаларни, лекин сўнгги дакикада рахм киласан. кўй Исмат, дейсан ўзингга ўзинг, яшасин шулар хам сенинг даврингда. Ишшайиб, анавининг иягидан тутиб, бошини кўтарасан.
— Мен ким еканман? – сўрайсан кайталаб.
— Исмат акасиз.
— Исмат аками? Балки Исмат шефдир?
— Ха, ха, Исмат шефсиз Исмат ака!
«Исмат шеф!» Жаранглайди-я!
— Ке, иккимиз жўра бўламиз, - дейди Исмат кулимсираб.
Студентча кутилмаган бахтдан гарангсиб колади. Исматнинг ёнидаги жалпатаклардан бири анавининг кулоғига шипшитади: «Жўрачиликни ювиш керак, Исмат шеф хурсанд бўлади!». У хушйор тортади, югуриб дўконга бориб келади. Кейин биргалашиб, янги дўстликни мустахкамлаш ниятида кадах кўтаришади. Анави берадиганини бериб, тезрок кутулиш учун типирчилайди. Исмат еса атайлаб уни ёнига ўтирғизиб олади. Кейин еса «енди менинг навбатим» деб шунчаки йўлига киссасидан пул чикаради-да: «ким дўконга бориб келади?», дейди. Табиийки, ўзи хам, жалпатаклари хам анавининг ўзи тушуниб, ўрнидан туришини кутишади. Турмаса, бири яна кулоғига керакли гапни шипшийди. Янги дўстликдан хам чўчиб, хам хурсанд бўлиб ўтирган студентча сапчиб ўрнидан турганча, Исмат шефнинг қўлидан пулни олмокчи бўлади. Аммо жалпатаклардан бири унга пулни олдирмайди. У яна ўз пулига арок олиб келади. Борганча, кайтиб келганча хафталик пули коʻкка совурилайотганидан ичи езилади, аммо бошка иложи йўк. Исмат шефнинг райини кайтариш мумкин емас.
Иккинчи шишани бўшатишгандан сўнг студентча унча-мунча боши кизиб, талтая бошлаши мумкин. Дейлик, . Исмат шефнинг ўзигамас, шунда айрим гаплари жалпатаклардан бирига йоқмай колади-да, «сен ўзи нима деяпсан», дея анавини бир-икки туйиб олади. Исмат шеф, - албатта сал кейин, - янги дўстни ажратиб олади. Икковини яраштиради. Кейин ярашганларини ювишади. Оғирлик яна...
Show more ...