🔸اشغال تبریز بدست قوای روس
🔸در سال ۱۲۹۰ شمسی در حالی که کمتر از چهار سال از پیروزی
انقلاب مشروطه ایران گذشته بود شرایط بحرانی و هرج و مرج بر ارکان کشور حاکم بود. رقابتهای آشکار و پنهان دولتهای روس و انگلیس در ایران، سبب فلج شدن بسیاری از امور ایران شدهبود.
🔸در این بین روسها استخدام مورگان شوستر آمریکایی در خدمت وزارت مالیه ایران را بهانه قرار داده و اولتیماتومی با سه درخواست ازجمله اخراج شوستر از ایران به دولت ایران ارائه دادند. در ابتدا مجلس ایران از پذیرش اولتیماتوم روسها سر باز زد. سپس و در پی تهدید روسها دولت ایران برای جلوگیری از تجاوز روسها مجلس را منحل کرد و شرایط اولتیماتوم را پذیرفت، با این حال روسها لشکرکشی خود را به مناطق شمالی ایران از جمله
تبریز آغاز کردند.
🔸تجاوز روسها از روزهای ۲۸ آذر ۱۲۹۰ (برابر با ۲۰ دسامبر ۱۹۱۱) با اردوکشی قزاقهای روس به سه شهر تبریز، رشت و انزلی شروع شد. با این حال اقدامات روسها در تبریز از دو شهر دیگر شدیدتر بود.
🔸در تبریز در روز اول تجاوز روس، مردم به دفاع از شهر پرداختند. با این حال قوای نظامی روس توانستند به علت نبود تجربه نظامی تلفات زیادی بر ساکنان شهر وارد آورند. در روز بعد جنگ از سر گرفته شد ولی در غروب دو طرف با آتشبس موافقت کردند، تا این زمان با وجود تلفات زیاد هنوز مدافعان تبریز موقعیت دفاعی خود و شهر را حفظ کردهبودند. در این زمان روسها ارتباط خطوط تلگراف تبریز با سایر نقاط را قطع کردند. با نبود ارتباط مبارزین تبریزی هنگام قبول آتشبس از نقشههای روسها برای تجدید قوا با استفاده از فضای آتشبس بیخبر ماندند. کنسول انگلیس در تبریز، شیپلی، مینویسد: «در این موقع پنج هزار نیروی کمکی از جلفا عازم تبریز گردید و به فرمانروای کل قفقاز دستور داده شد: به فرماندهان نظامی اجازه دهد با نظر کنسولهای روسیه، اهالی را به شدیدترین وجه تنبیه کنند.» در روز سوم نبرد، با آمدن قوای تازهنفس روس، مقاومت مدافعان تبریز در هم شکسته شد و تبریز به اشغال قوای روس درآمد. پس از اشغال، روسها به انتقام از مدافعان شهر و آزادیخواهان شهر دست زدند.
🔸روسها، علاوه بر بمباران چند روزه تبریز، پس از اشغال شهر دست به اعدام آزادیخواهان تبریز زدند. اعدامهای روسها از روز دهم محرم (روز عاشورا و روز اول سال میلادی اول ژانویه) و با دستگیری و اعدام «میرزاعلی ثقةالاسلام تبریزی» و «شیخ سلیم» شدت گرفت. آنها پس از اشغال تبریز «صمد شجاعالدوله» از دشمنان سر سخت مشروطهخواهان، را به عنوان والی تبریز منسوب کردند. با شروع بکار والی جدید کشتار تبریزیان ابعاد گستردهتری یافت.
🔸بسیاری از مردم تبریز بینام و نشان توسط سالداتهای (سربازان) روسی کشته شدند، تعداد کشتههای مشخص شده بیش از ۱۲۰۰ نفر بود. روسها همچنین دست به اعدام گسترده فداییان مشهور تبریز زدند. آنها در روز عاشورا چوبههایداری که به رنگ پرچم امپراتوری روس تزیین شده بود برپا نمودند و اعدامها را آغاز نمودند. از جمله اعدامیان این روز روسها دو پسر «علی مسیو» بودند. این دو برادر که هنوز به سن بیست سالگی نرسیده بودند و مرتکب گناهی نشدهبودند و چون برادر بزرگشان جز فداییانی بود که در برابر روسها مقاومت کرده و از دستگیری وی ناتوان شدهبودند، روسها خواستند حس انتقام خود را با به دار آویختن این دو برادر اقناع کنند.
🔸سقوط تبریز سرآغازی بر تضعیف آزادیخواهی و مشروطیتخواهی در ایران بود. پس از سقوط تبریز بدست روسها، با اصرار سفیر روسیه و تأیید سفیر انگلیس، صمدخان از دشمنان سرسخت مشروطه در آذربایجان از طرف دولت ایران به عنوان والی تبریز منصوب شد. صمدخان بسرعت تمام آثار و افکار آزادیخواهی را در منطقه نابود کرد. تقریبا تمام ۲۵ باب مدرسه ابتدائی و متوسطه که بیش از سه هزار محصل داشتند همه متروک و فعالیت آنها متوقف شد. مدرسه سعادت که سرآمد مدارس تبریز در آن زمان بود تخریب و با خاک یکسان شد. صمدخان به تحریک روسها، محترمین، تجار و اصناف را جمع کرده مجبور به امضا نامهای کرد که آنها خواستار بازگشت محمدعلی شاه هستند.
🔸روسها تا اواسط جنگ جهانی اول تا زمان هجوم قوای عثمانی در تبریز باقی ماندند. در جنگ جهانی اول تبریز به تکرار بین طرفین درگیر دست به دست شد.
🔸روسها برج و باروهای ارک تبریز را نیز به توپ بستند. همچنین زمانی که ارک به تصرف روسها درآمد در اثر بیتوجهی آنها هنگام انتقال گلولهها توپ ارک دچار حریق شد و خساراتی بر آن وارد شد.
💠
برای آشنایی بیشتر با تاریخ، مشاهیر و موسیقی تبریز و آذربایجان و جاذبههای گردشگری آن با ما همراه شوید👇🏻
t.me/joinchat/BarfeTwWT1jzAolyvPQ-mQПоказать полностью ...
قوجا تبریز Qoca Tabriz
۱۰۸ سال پیش در ۲۸ آذر ۱۲۹۰ شمسی قوای روسیه پس از چندین روز اردو کشی و محاصره تبریز این شهر را به اشغال خود در آورند.
این اشغال درست پس از دوران استبداد صغیر و فتح تهران بدست مشروطهخواهان میباشد.
روسها، علاوه بر بمباران چند روزه تبریز، حین تهاجم و در دوران اشغال برای انتقامگیری از مقاومت شجاعانه مردم تبریز، دست به اعدام آزادیخواهان و کشتار حدود ۱۲۰۰ نفر از مردم عادی تبریز زدند.
به ما بپیوندید👇🏻
💠 @qocatabriz